Begrijpelijkheid van informatie over complexe producten en diensten

Photo 03-10-13 10 00 53Door ontwikkelingen op het gebied van digitalisering is de behoefte aan begrijpelijke taal belangrijk voor consumenten, aanbieders en toezichthouders op het terrein van complexe, financiële producten en diensten. Het doel van dit onderzoek was om inzicht te krijgen in de gevolgen van de digitalisering voor de hoeveelheid en de aard van productinformatie en voor het zoek- en selectiegedrag van consumenten. Daartoe zijn interviews gehouden met aanbieders van complexe producten en diensten en met toezichthouders op de financiële, de consumenten- en de reclamemarkt. Uit de interviews komt naar voren dat informatie in grote hoeveelheden aanwezig is, multimodaal wordt aangeboden en dat de consument veel keuzevrijheid heeft. Aanbieders hebben de neiging om digitale teksten simpeler en korter te maken. Tot slot blijkt vindbaarheid van informatie een punt van zorg en concluderen de informanten dat iedere consument van digitalisering profiteert, maar dat de nadelen vooral de reeds kwetsbare doelgroepen treffen.

  • Hornikx, J. (2013). Begrijpelijkheid van informatie over complexe producten en diensten: welke gevolgen heeft de digitalisering? In R. Boogaart, & H. Jansen (red.), Studies in Taalbeheersing, volume 4 (pp. 135-143). Assen: Van Gorcum. [pdf] 

De rol van begrijpelijke taal in een digitale context

Burgers krijgen in toenemende mate de verantwoordelijkheid voor hun eigen welvaren toebedeeld. Voor het nemen van die verantwoordelijkheid moeten ze over accurate, relevante en begrijpelijke informatie kunnen beschikken. Door digitalisering en de opkomst van het Internet zijn er grote veranderingen opgetreden in de omvang en de vorm van informatie. In dit onderzoek werden interviews gehouden met ruim 30 experts op het gebied van Leven Lang Leren, complexe financiële producten, bestuur en politiek, en gezondheid over hun visie op de ontwikkelingen in deze domeinen en de rol die begrijpelijke taal daarbij zal spelen. In alle domeinen wordt gesproken over een enorme toename van het informatie­aanbod wat enerzijds de kans op een bron met relevante informatie vergroot maar anderzijds de kans om die bron te vinden verkleint. Daarnaast blijkt een gebrek aan motivatie bij de burger om informatie aandachtig te verwerken minstens zo problematisch als de begrijpelijkheid van die informatie. Ook verwacht die burger een professionele presentatie waarbij tekst, beeld en geluid worden gecombineerd. Er blijkt echter nog maar weinig bekend over de optimale combinatie van tekst, beeld en geluid en de mate waarin die optimale combinatie afhangt van publiekskenmerken. De informanten vrezen enerzijds dat als gevolg van verschillen in digitale geletterdheid de kloof tussen arm en rijk, en tussen ziek en gezond alleen maar zal groeien. Anderzijds hopen ze dat die kloof wordt verkleind door optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die digitalisering biedt om communicatie qua inhoud en qua vorm toe te snijden op de behoeften en vaardigheden van de doelgroep.

  • Hoeken, H., Geest, T. van der, Goot, M. van der, Hornikx, J., Jongenelen, M., & Kruikemeier, S. (2011). De rol van begrijpelijke taal in digitale context: Ontwikkelingen op de domeinen Leven Lang Leren, complexe financiële producten, bestuur en politiek, en gezondheid. Tijdschrift voor Taalbeheersing, 33 (3), 266-286. [pdf upon request]